Obligacje mogą być dobrą alternatywą dla bankowych lokat. Dla większości drobnych inwestorów wciąż pozostają one jednak zagadką. Czas rozwiać wątpliwości.

W tym i kolejnych odcinkach cyklu „Cały ten rynek…” wyjaśnimy, jak funkcjonuje rynek Catalyst. Zastanowimy się też nad tym, jak rozsądnie na nim inwestować. Bo słowo „obligacja” tylko pozornie wskazuje w tym przypadku na bezpieczeństwo naszych oszczędności.

Co to jest Catalyst i czym są notowane na nim obligacje?
Zacznijmy od absolutnych podstaw. Do tej pory większości Polaków było znane tylko pojęcie obligacji Skarbu Państwa. To papiery wartościowe, na podstawie których państwo stwierdza, że ma wobec inwestora dług i spłaci go w określonym terminie, „dorzucając” odsetki, według wcześniej ustalonych zasad.

Dokładnie w ten sam sposób można wyjaśnić zasadę funkcjonowania pozostałych rodzajów obligacji. Z tą różnicą, że w pierwszym przypadku dłużnikiem jest państwo. W drugim – może to być prywatna firma (obligacje korporacyjne), spółdzielnia (obligacje spółdzielcze), czy samorząd (obligacje komunalne).

Co bardzo ważne, w odróżnieniu od akcji obligacje nie dają ich posiadaczowi prawa do współwłasności emitenta, ani do współzarządzania. Zaletą jest jednak to, że gdyby emitent zbankrutował, to wówczas posiadacz obligacji ma pierwszeństwo do odzyskania swoich pieniędzy przed akcjonariuszem.

Od 2009 roku wszystkie te instrumenty finansowe mają w Polsce swój własny rynek wtórny – Catalyst. I na zasadzie kolejnego porównania można powiedzieć, że tak jak do notowań akcji przeznaczony jest rynek główny GPW bądź New Connect, tak papiery dłużne trafiają na Catalyst.

Jak policzył niedawno portal Corporatebonds.pl, na tym rynku jest już notowanych ponad 140 emitentów, którzy wypuścili ponad 270 serii obligacji. Najczęściej można spotkać tam obligacje wyemitowane przez banki (w tym spółdzielcze), deweloperów, firmy windykacyjne oraz samorządy. Inwestorzy, szukający możliwości ulokowania oszczędności, mają więc w czym wybierać.

Jak zacząć inwestować na Catalyst?
Z technicznego punktu widzenia sprawa jest dość prosta. Obligacje może kupić każdy inwestor, który posiada zwykły rachunek maklerski, używany do tej pory, np. tylko do handlu na rynku akcji. Na swojej platformie transakcyjnej – zwykle w zakładce dotyczącej zarządzania papierami – wystarczy znaleźć listę poświęconą Catalyst. Po jej rozwinięciu pojawią się skróty identyfikujące konkretne papiery wartościowe. I w tym miejscu dla części inwestorów zapewne zaczną się pierwsze „schody”.

Skrót nazwy obligacji wygląda inaczej niż w przypadku akcji. Ma w sobie zakodowane dwie informacje: po pierwsze – nazwę emitenta, po drugie – termin wykupu tego papieru. Tak więc np. obligacja identyfikowana skrótem ALR0220 oznacza, że papier został wyemitowany przez Alior Bank i zostanie on wykupiony w lutym 2020 r. A z kolei WAW1019 to obligacja wyemitowana przez samorząd Warszawy z terminem wykupu w październiku 2019 r. Pełną listę obligacji notowanych na Catalyst można znaleźć na stronie www.gpwcatalyst.pl.

Początkujący inwestor nie może zapomnieć jeszcze o jednym podstawowym elemencie przed decyzją o zakupie obligacji: wysokości prowizji, którą od każdej transakcji pobierze biuro maklerskie. Za atrakcyjną można uznać prowizję na poziomie 0,20% transakcji, przy czym – podobnie jak w przypadku akcji – należy pamiętać o tym, żeby sprawdzić, jaka musi być jej minimalna wartość nominalna.

Uzbrojony w taką wiedzę inwestor może rozpocząć poszukiwania interesujących go papierów i zacząć składać zlecenia.

Podstawowe pojęcia opisujące obligację
Przy krótkim opisie danej obligacji inwestor znajdzie zapewne następujące informacje:

1) Wartość nominalna – to kwota, którą nabywca obligacji dostanie po upływie jej terminu wykupu. Może to być np. 1 tys. zł za papier, które będzie stanowiło podstawę do innych wyliczeń. Warto zwrócić uwagę, że cena nominalna nie musi być równa cenie emisyjnej, po której obligacje nabywają inwestorzy na rynku pierwotnym. Mówimy wtedy o tzw. premii bądź dyskoncie.

2) Oprocentowanie obligacji, okres odsetkowy, kupon odsetkowy – na podstawie tych pojęć posiadacz obligacji może wyliczyć zyski, które będzie miał z danej inwestycji. Oprocentowanie obligacji zwykle jest zmienne i oparte o stawkę WIBOR, choć może mieć również wartość stałą. Do niego należy jeszcze doliczyć marżę. Wreszcie okres odsetkowy to czas, przez który naliczane są odsetki, by potem na ich podstawie wyliczyć kwotę płatności dla inwestora, czyli tzw. kupon odsetkowy.

Szczegółowym wyjaśnieniem m.in. tych pojęć zajmiemy się w kolejnych odcinkach naszego cyklu. Zwrócimy też uwagę na to, w jaki sposób dobierać obligacje do swojego portfela i pokażemy, dlaczego wysokie oprocentowanie powinno skłonić inwestora do większej ostrożności przed zainwestowaniem swoich pieniędzy.

Niniejszy artykuł został sporządzony wyłącznie w celach informacyjnych. Nie stanowi rekomendacji, porady inwestycyjnej, prawnej, podatkowej, reklamy ani oferty sprzedaży jakichkolwiek instrumentów finansowych, w szczególności nie zawiera informacji o instrumentach finansowych oraz warunkach ich nabywania, jak również nie stanowi zaproszenia do sprzedaży instrumentów finansowych, składania ofert ich nabycia lub zapisu na instrumenty finansowe.

Niniejszy artykuł ani żadna jego część, jak też fakt jego dystrybucji nie mogą stanowić podstawy do zawarcia jakiejkolwiek umowy lub zaciągnięcia jakiegokolwiek zobowiązania. Nie może stanowić również źródła informacji, które mogłyby być podstawą decyzji o zawarciu jakiejkolwiek umowy lub zaciągnięciu jakiegokolwiek zobowiązania.

Nie należy dla jakichkolwiek potrzeb polegać na informacjach zawartych w niniejszym artykule, ani też zakładać, że informacje te są kompletne, ścisłe lub rzetelne. Wszelkie takie założenia czynione są wyłącznie na własne ryzyko.